«Η συγγραφή είναι ευτυχία»: 20 συμβουλές του Στίβεν Κινγκ για νέους λογοτέχνες

Διαχρονικά μαθήματα από τον μετρ του μυστηρίου.

Ελένη Μαραγκού

Αν ψάχνεις ένα πρότυπο για νέους συγγραφείς, σίγουρα δεν χρειάζεται να πας πολύ μακριά από τον Στίβεν Κινγκ. Ο πολυγραφότατος συγγραφέας μυστηρίου έχει εκδώσει 58 μυθιστορήματα και πουλήσει πάνω από 350 εκατομμύρια αντίτυπα, θέτοντας στο μεταξύ τα θεμέλια για τις επόμενες γενιές εκπροσώπων του είδους. Γενιές παιδιών έχουν τρομοκρατηθεί με το Αυτό, ενώ έργα όπως το Carrie, Η Λάμψη και Misery και οι κινηματογραφικές τους μεταφορές ανήκουν στο πάνθεον της μυθοπλασίας τρόμου.

Το 2000 εκδόθηκε για πρώτη φορά το On Writing: A Memoir of the Craft. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, στο οποίο ο Κινγκ μοιράζεται τις εμπειρίες του και παραθέτει συμβουλές σε όσους επιθυμούν να ακολουθήσουν τα βήματά του. Οι σχεδόν 300 σελίδες του αποτελούν μία αστείρευτη πηγή για όσους φιλοδοξούν να γίνουν καλοί συγγραφείς. Η διόρθωση αναδεικνύεται σε βασικό μοτίβο: εκεί είναι που τελικά γίνεται ο κύριος όγκος της δουλειάς. Από αυτό το στάδιο προκύπτει συνήθως και εκείνη η πρώτη πρόταση που θα συναρπάσει τον αναγνώστη και θα τον κάνει να καταβροχθίσει ένα βιβλίο.

Οι συμβουλές του Κινγκ δεν είναι πάντα εύπεπτες και μερικές φορές αντιβαίνουν σε πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα για τη συγγραφή ως επάγγελμα. Μερικές φορές δεν έχουν να κάνουν με το γράψιμο αυτό καθεαυτό. Και βέβαια δεν αποτελούν πανάκεια: μερικοί συγγραφείς απλώς δεν είναι καλοί. Στο On Writing γράφει: «Δεν μπορώ να πω ψέματα και να πω ότι δεν υπάρχουν κακοί συγγραφείς. Συγγνώμη, αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί κακοί συγγραφείς.»

Ποιοι είναι όμως (κάποιοι από) τους κανόνες που, σύμφωνα με το μεγάλο Στίβεν Κινγκ, θα πρέπει κάθε νέος συγγραφέας να ακολουθεί;

1. Γράψε πρώτα για τον εαυτό σου, ανησύχησε για το κοινό σου αργότερα. «Όταν γράφεις μία ιστορία, τη λες στον εαυτό σου. Όταν την ξαναγράφεις, βασική σου δουλειά είναι να βγάλεις όσα δεν είναι η ιστορία.»
2. Απόφυγε την παθητική φωνή. Στο σχολείο μαθαίναμε ότι η παθητική φωνή κάνει τα γραπτά μας πιο προχωρημένα. Ο Κινγκ διαφωνεί: «Στους ντροπαλούς συγγραφείς αρέσουν τα παθητικά ρήματα για τον ίδιο λόγο που στους ντροπαλούς εραστές αρέσουν οι παθητικοί σύντροφοι. Η παθητική φωνή είναι επιλογή εκ του ασφαλούς.»
3. Απόφυγε τα επιρρήματα. Ενώ πολλοί συνάδελφοί του επιμένουν να διανθίζουν τις προτάσεις τους με περιττά λετικά στολίδια, ο Κινγκ δηλώνει κατηγορηματικά πως: «Το επίρρημα δεν είναι φίλος σου.»
4. Ειδικά τα επιρρήματα μετά το «είπε».
5. Μην κολλάς στην τέλεια γραμματική. «Το αντικείμενο της μυθοπλασίας δεν είναι η γραμματική ορθότητα, αλλά το να προσελκύσεις τον αναγνώστη και να του πεις μία ιστορία... να τον κάνεις να ξεχάσει, όπου είναι δυνατό, ότι διαβάζει μία ιστορία.»
6. Η μαγεία βρίσκεται μέσα σου. «Είμαι πεπεισμένος ότι ο φόβος βρίσκεται στην καρδιά του κακού γραψίματος.»
7. Διάβασε! «Αν δεν έχεις χρόνο να διαβάσεις, δεν έχεις χρόνο (ή τα εργαλεία) για να γράψεις.»
8. Μην σε απασχολεί να ευχαριστείς τους άλλους. «Αν σκοπεύεις να γράψεις όσο πιο αληθινά μπορείς, οι μέρες σου ως μέλος της ευγενικής κοινωνίας είναι μετρημένες όπως και να έχει.»
9. Κλείσε την τηλεόραση. «Η τηλεόραση... είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ένας συγγραφέας.»
10. Έχεις τρεις μήνες. «Το προσχέδιο ενός βιβλίου – όσο μεγάλο και αν είναι αυτό – δεν θα πρέπει να σου πάρει πάνω από τρεις μήνες, όσο διαρκεί μια εποχή.»
11. Δύο είναι τα μυστικά της επιτυχίας. «Έμεινα φυσικά υγιής και έμεινα παντρεμένος.»
12. Γράφε μία λέξη τη φορά. «Είτε είναι μία βινιέτα, είτε μία σελίδα, είτε ένα έπος, όπως Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, το έργο ολοκληρώνεται μία λέξη τη φορά.»
13. Βγάλε από τη μέση ό,τι σε αποσπά. «Δεν πρέπει να υπάρχει τηλέφωνο στο γραφείο σου, σίγουρα όχι τηλεόραση ή video games για να χαζεύεις. Αν υπάρχει κάποιο παράθυρο, κλείσε τις κουρτίνες ή χαμήλωσε τα στόρια εκτός και αν το παράθυρο βλέπει σε ένα λευκό τοίχο.» Είκοσι χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου, ίσως αυτή η συμβουλή πρέπει να επικαιροποιηθεί, για να λάβει υπόψη της την πρωτοκαθεδρία των smartphones στη ζωή μας.
14. Βρες το δικό σου στιλ και μείνε πιστός σε αυτό. Μπορεί η μίμηση του στιλ ενός επιτυχημένου συγγραφέα, όπως ο Κινγκ, να φαίνεται ενστικτωδώς το μονοπάτι προς την επιτυχία. Δεν μπορεί κανείς να μιμηθεί την προσέγγιση ενός συγγραφέα σε ένα συγκεκριμένο είδος, όσο απλό και αν φαίνεται αυτό που κάνει ο συγγραφέας.»
15. Σκάψε. «Οι ιστορίες είναι λείψανα, κομμάτι ενός κρυφού προϋπάρχοντος κόσμου. Η δουλειά του συγγραφέα είναι να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία στην εργαλειοθήκη του και να τα ξεθάψει, διατηρώντας τα όσο πιο άθικτα γίνεται.»
16. Κάνε ένα διάλειμμα. «Θα διαπιστώσεις ότι το να ξαναπιάνεις το βιβλίο σου μετά από ένα διάλειμμα έξι εβδομάδων είναι μία παράξενη, αναζωογοντητική εμπειρία.»
17. Βγάλε όλα τα βαρετά και σκότωσε τους αγαπημένους σου. Ακόμα και αν αυτό πληγώνει τον καλλιτεχνικό σου εγωισμό.
18. Η έρευνα δεν πρέπει να επισκιάσει την ιστορία. «Να θυμάσαι τη λέξη πίσω. Εκεί πρέπει να ανήκει η έρευνα: όσο πιο βαθιά στο φόντο γίνεται.»
19. Συγγραφέας γίνεσαι διαβάζοντας και γράφοντας. Τέσσερις με έξι ώρες τη μέρα, αν ελπίζεις να γίνεις κάποτε καλός σε αυτό που κάνεις. «Και τα πολυτιμότερα μαθήματα είναι εκείνα που διδάσκεις ο ίδιος στον εαυτό σου.»
20. Το γράψιμο πρέπει να φέρνει ευτυχία. Όχι χρήματα, δόξα, γκόμενους ή φίλους. «Στο τέλος, πρέπει να εμπλουτίζει τις ζωές αυτών που θα διαβάσουν τη δουλειά σου και για να εμπλουτίζει τη δική σου ζωή... Το γράψιμο είναι μαγεία, είναι το νερό της ζωής, όπως οποιαδήποτε δημιουργική τέχνη. Το νερό είναι τσάμπα. Οπότε πιες.»

πηγή