ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HME ΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 20 18 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Πηγή και συνέχεια


*********

ΑΡΧΗ

1

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

1

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

 HME

ΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ

ΠΕΜΠΤΗ

 7

ΙΟΥΝΙΟΥ 20

18

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ

 (6)

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Εισαγωγικό Σημείωμα:

Ο

Yuval Noah Harari

είναι καθηγητής Πανεπιστημίου με αντικείμενο τηνΠαγκόσμια Ιστορία. Το κείμενο αποτελεί τον επίλογο του βιβλίου του

Sapiens:

Μια Σύντομη Ιστορία του Ανθρώπου

 (2014).

ΤΟ ΖΩΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΘΕΟΣ

Πριν από 70.000 χρόνια, ο

homo sapiens

ήταν ακόμα έναασήμαντο

ζώο που κοιτούσε τη δουλειά του σε μια γωνιά τηςΑφρικής. Στις χιλιετίες που ακολούθησαν, μεταμορφώθηκε

σεκυρίαρχο όλου του πλανήτη και σε φόβο και τρόμο τουοικοσυστήματος. Σήμερα

ο άνθρωπος

βρίσκεται στο χείλος τηςμετατροπής του σε θεό, έτοιμος να αποκτήσει όχι μόνο αιώνιανεότητα, αλλά και τις θεϊκές ικανότητες της δημιουργίας και τηςκαταστροφής.

Δυστυχώς, ως τώρα το καθεστώς των ανθρώπων στη γη έχειδημιουργήσει πολύ λίγα πράγματα για τα

οποία μπορούμε να είμαστεπερήφανοι. Έχουμε κυριαρχήσει στο περιβάλλον μας, έχουμε αυξήσειτην παραγωγή τροφής, έχουμε χτίσει πόλεις, ιδρύσαμε αυτοκρατορίεςκαι δημιουργήσαμε εκτεταμένα εμπορικά δίκτυα. Μειώσαμε, όμως,την οδύνη στον κόσμο

;

Ξανά και ξανά,

μεγάλα άλματα στη δύναμητων ανθρώπων δεν βελτίωσαν ιδιαίτερα τη ζωή του μεμονωμένουατόμου και συνήθως προκάλεσαν απέραντη

δυστυχία στα άλλα ζώα.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε τουλάχιστον σημειώσει κάποιαπραγματική πρόοδο

σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη κατάσταση, με τημείωση της πείνας, των ασθενειών και των πολέμων. Ωστόσο, ηκατάσταση των άλλων ζώων επιδεινώνεται πιο γρήγορα από ποτέ

ΑΡΧΗ

2

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

2

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

και η βελτίωση της μοίρας της ανθρωπότητας είναι πολύ πρόσφατηκαι εύθραυστη για να τη θεωρήσουμε σίγουρη.

Επιπλέον, παρά τα εντυπωσιακά πράγματα που είναι ικανοί νακάνουν οι άνθρωποι, παραμένουμε αβέβαιοι για τους στόχους μας καιφαίνεται να είμαστε δυσαρεστημένοι όσο πάντα. Έχουμε προοδεύσειαπό τα κανό στα διαστημόπλοια –

αλλά κανείς δεν ξέρει πού

πηγαίνουμε. Είμαστε πιο ισχυροί από ποτέ άλλοτε, αλλά δεν έχουμειδέα τι να κάνουμε με αυτή τη δύναμη. Ακόμα χειρότερα, οιάνθρωποι φαίνεται να είναι πιο ανεύθυνοι από ποτέ.Αυτοδημιούργητοι θεοί, μόνο με τους νόμους της φύσης γιασυντροφιά μας, δεν δίνουμε λογαριασμό σε κανέναν. Έτσι, σπέρνουμετον όλεθρο στα ζώα και το οικοσύστημα γύρω μας, με στόχο κυρίωςτην άνεση και τη διασκέδασή μας, χωρίς ποτέ να είμαστεικανοποιημένοι.

Υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από δυσαρεστημένους καιανεύθυνους θεούς που δεν ξέρουν τι θέλουν

;

(

Yuval Noah Harari

, Sapiens:

Μια Σύντομη Ιστορία του Ανθρώπου,

Αθήνα, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2014, σ.427, Διασκευή

)

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 1

η

δραστηριότητα

Α1.

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν,γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα πουαντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη

Σωστό

, αν ηπρόταση συμφωνεί με το νόημα του κειμένου, ή τη λέξη

Λάθος

, αν όχι

.

α) Ο άνθρωπος προόδευσε σε βάρος των άλλων

όντωνπου ζουν στη γη.β)

Η βελτίωση της μοίρας της ανθρωπότητας είναισίγουρη.

γ) Η οδύνη στον κόσμο μειώθηκε.

δ) Η τεχνολογική πρόοδος εξασφαλίζει την επιτυχία τηςπορείας της ανθρωπότητας.

Μονάδες 8

ΑΡΧΗ

3

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

3

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

Α2.

Πώς συνδέεται ο τίτλος με το υπόλοιπο κείμενο

;

Τεκμηριώστε την απάντησή σας παραπέμποντας στοκείμενο.

Μονάδες 7

 2

η

δραστηριότητα

Α3.

Να δώσετε δύο διαφορετικούς τίτλους στο κείμενο,

αξιοποιώντας στον έναν τη μεταφορική χρήση τηςγλώσσας και στον άλλο την κυριολεκτική χρήση τηςγλώσσας.

Μονάδες

6

Α4.

Να

γράψετε

στο τετράδιό σας

τις παρακάτω φράσεις,αντικαθιστώντας την κάθε υπογραμμισμένη λέξη με μίασυνώνυμή της:

α) Στις χιλιετίες που ακολούθησαν, μεταμορφώθηκε

σε κυρίαρχοόλου του πλανήτη

…

β) προκάλεσαν απέραντη

δυστυχία στα άλλα ζώα.

γ) Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε τουλάχιστον σημειώσεικάποια πραγματική πρόοδο

…

Μονάδες

9

3η δραστηριότητα

Α5

.

Με αφορμή το κείμενο και κυρίως το τελευταίοαπόσπασμα «σπέρνουμε τον όλεθρο στα ζώα και τοοικοσύστημα γύρω μας, με στόχο κυρίως την άνεση καιτη διασκέδασή μας, χωρίς ποτέ να είμαστεικανοποιημένοι. Υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο απόδυσαρεστημένους και ανεύθυνους θεούς που δεν ξέρουντι θέλουν;», να γράψετε μία επιστολή 200

-

250 λέξεωνπρος

τον συγγραφέα

στην οποία θα εκφράζετε τις

σκέψεις

και τα

συναισθήματά

σας σχετικά με τιςαπόψεις του.

Μονάδες 20

************

ΑΡΧΗ

4

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

4

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

Β. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Εισαγωγικό Σημείωμα:

Ο Θανάσης Βαλτινός είναι συγγραφέας και γράφει διηγήματα,μυθιστορήματα και σενάρια για τον κινηματογράφο. Το διήγημα

Ειδύλλιο

ανήκει στη συλλογή

Επείγουσα ανάγκη ελέου

(2015).

Ειδύλλιο

1

Δεν ήταν ακριβώς του δρόμου. Από κάπου πρέπει να το είχεσκάσει. Ήταν καθαρή και υγιής. Το τρίχωμά της γυάλιζε

-

εξαιρετικάνέα δηλαδή. Ενάμισι

-

δύο χρόνων;Διασχίζοντας τη Βασιλίσσης Σοφίας, από Πλουτάρχου προςΡιζάρη, με πήρε από πίσω. Ήταν χαρούμενη. Με προσπερνούσεφερμάροντας

2

, προχώραγε, ξαναγύριζε κοντά μου. Χαρούμενη. Μεακολούθησε έτσι έως τη Βασιλέως Κωνσταντίνου. Την περάσαμε μαζί.Μπήκαμε στην Αντήνορος. Έφυγε πάλι μπροστά. Πάντα τρέχοντας,πάντα φερμάροντας. Διαδήλωνε με αυτόν τον τρόπο την ευφροσύνητης. Ευφροσύνη που ζούσε, που ξαναγύριζε πίσω και με κοίταζε σταμάτια, που με εμπιστευόταν.Στην Αστυδάμαντος σταμάτησα. Έβγαλα τα κλειδιά μου. Είχεφτάσει η ώρα. Εκείνη έπαψε να τρέχει. Ακίνητη. Ήταν μια πρώτηραγισματιά αμφιβολίας. Είχα ψηλά ένα μεγάλο μπαλκόνι, αυτό ήτανόλο. Να την κάνω τι; Έβαλα το κλειδί στην πόρτα προσπαθώντας ναμην την κοιτάξω. Συμπεριφορά δειλού. Δεν τα κατάφερα. Το μάτι μουτην αναζήτησε από μόνο του. Πάντα ασάλευτη, με μιαν αξιοπρέπειαστην ακινησία της με παρακολουθούσε που την έκλεινα έξω.

Θανάσης Βαλτινός

,

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΑΓΚΗ ΕΛΕΟΥ 

.

Αθήνα, Εστία, 2015, σελ. 55

-56.

1

Τρυφερή ερωτική σχέση

2

Φερμάρω: Κοιτάζω κάποιον ή κάτι προσεκτικά

ή επίμονα

ΑΡΧΗ

5

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

5

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 1

η

δραστηριότητα

Β1.

Το διήγημα αναφέρεται στη συνάντηση του αφηγητή –

ήρωα μεένα ζώο. Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα με τα υποκείμενά τους

,

γράφοντας στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5, 6 από τη

ΣΤΗΛΗ Α

και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα Α, Β,Γ της

ΣΤΗΛΗΣ Β

.

ΣΤΗΛΗ Α

-

Ρήματα

ΣΤΗΛΗ Β

-

Υποκείμενα

1.

ακολούθησε

Α. ήρωας

 2.

περάσαμε

Β. ζώο

 3.

Διαδήλωνε

Γ. ήρωας + ζώο

 4.

εμπιστευόταν

 5.

Δεν […]

κατάφερα

 6.

παρακολουθούσε

Μονάδες

 6

Β

2.

Να χαρακτηρίσετε τη συμπεριφορά του ζώουαξιοποιώντας στοιχεία του διηγήματος. Να γράψετε ένακείμενο

50-6

0 λέξεων.

Μονάδες

92

η

δραστηριότητα

Β

3.

Να εντοπίσετε μία

μεταφορά, να την αντιγράψετε και ναεξηγήσετε τι πετυχαίνει ο συγγραφέας με αυτήν.

Μονάδες

 8

Β

4.

Γιατί ο συγγραφέας επιλέγει, την ερωτηματική πρόταση

«Να την κάνω τι

;»

, κατά τη γνώμη σας

;

Τι σημαίνει γιατην ψυχολογική κατάσταση

του ήρωα

;

Μονάδες

7

***

ΤΕΛΟΣ

5

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 1

η

δραστηριότητα

Β1.

Το διήγημα αναφέρεται στη συνάντηση του αφηγητή –

ήρωα μεένα ζώο. Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα με τα υποκείμενά τους

,

γράφοντας στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5, 6 από τη

ΣΤΗΛΗ Α

και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα Α, Β,Γ της

ΣΤΗΛΗΣ Β

.

ΣΤΗΛΗ Α

-

Ρήματα

ΣΤΗΛΗ Β

-

Υποκείμενα

1.

ακολούθησε

Α. ήρωας

 2.

περάσαμε

Β. ζώο

 3.

Διαδήλωνε

Γ. ήρωας + ζώο

 4.

εμπιστευόταν

 5.

Δεν […]

κατάφερα

 6.

παρακολουθούσε

Μονάδες

 6

Β

2.

Να χαρακτηρίσετε τη συμπεριφορά του ζώουαξιοποιώντας στοιχεία του διηγήματος. Να γράψετε ένακείμενο

50-6

0 λέξεων.

Μονάδες

92

η

δραστηριότητα

Β

3.

Να εντοπίσετε μία

μεταφορά, να την αντιγράψετε και ναεξηγήσετε τι πετυχαίνει ο συγγραφέας με αυτήν.

Μονάδες

 8

Β

4.

Γιατί ο συγγραφέας επιλέγει, την ερωτηματική πρόταση

«Να την κάνω τι

;»

, κατά τη γνώμη σας

;

Τι σημαίνει γιατην ψυχολογική κατάσταση

του ήρωα

;

Μονάδες

7

ΑΡΧΗ

6

ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ

6

ΗΣ ΑΠΟ

6

ΣΕΛΙΔΕΣ

3

η

δραστηριότητα

Β5

.

Ο ήρωας τελικά «κλείνει έξω» το ζώο. Ποια είναι ηγνώμη σας για τη στάση του ήρωα

;

Ποια θα ήταν η δικήσας στάση σε παρόμοια περίπτωση και γιατί

;

Νααναπτύξετε την απάντησή σας σε ένα ενιαίο κείμενο

100-

150 λέξεων.

Μονάδες 20

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

 1.

Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία,εξεταζόμενο μάθημα).

Να μην αντιγράψετε

τα θέματα στοτετράδιο.

2.

Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος τωνφωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν.

Δενεπιτρέπεται να γράψετε

καμιά άλλη σημείωση. Κατά τηναποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και ταφωτοαντίγραφα.

3.

Να απαντήσετε

στο τετράδιό σας

σε όλα τα θέματα,

μόνον μεμπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης

.

4.

Κάθε τεκμηριωμένη απάντηση είναι αποδεκτή.

5.

Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή τωνφωτοαντιγράφων.

6.

 Ώρα δυνατής αποχώρησης:

10.00 π.μ.

KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ