Γιώργος Κοντομήτρος: Μαρία Αμαριώτου - Σοφία Αμαριώτου
Παράλληλες εκπαιδευτικές διαδρομές
Καστέλλι Φουρνής 2017
***
***
***
Με μεγάλη συγκίνηση παρουσιάζω το βιβλίο του φιλολόγου και δρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιώργου Κοντομήτρου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΠΑΛΜΟΣ με τίτλο: «Μαρία Αμαριώτου- Σοφία Αμαριώτου, παράλληλες εκπαιδευτικές διαδρομές». Και είναι δικαιολογημένη αυτή η συναισθηματική μου φόρτιση, αφού οι αδελφές Αμαριώτου υπήρξαν δυο μορφές άμεσα συνδεδεμένες με την παιδική και νεανική μου ηλικία, όπως και πολλών άλλων καταγόμενων από το Καστέλλι της Φουρνής. Όλα τα βιώματα των παιδικών μας χρόνων με την αυστηρότητα της Σοφίας και τη γλυκύτητα της Μαρίας ξεπήδησαν από τις σελίδες τούτου του βιβλίου, που αποτελεί ένα τεκμηριωμένο πόνημα, βασισμένο αποκλειστικά στο αρχειακό (επιστολικό) υλικό του καθηγητή και υιού της Σοφίας Μανώλη Αμαριώτη, και παρουσιάζει την επιστημονική και παιδαγωγική διαδρομή της Μαρίας Αμαριώτου, ενώ ταυτόχρονα δίνει το πορτραίτο της Σοφίας, ως εκπαιδευτικού αλλά και ως μέντορα της αδελφής της.
Σοφία και Μαρία Αμαριώτου! Πρόκειται για δυο γυναίκες εκπαιδευτικούς, πρωτοπόρες και φωτισμένες που έμελλε να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής εκπαίδευσης. Συζητούμε, για να γίνει κατανοητό από τους αναγνώστες, περί των αρχών του εικοστού αιώνα. Περίοδος που δεν ήταν καθόλου εύκολη για τις γυναίκες, τόσο στη μόρφωση όσο και στην επαγγελματική σταδιοδρομία.
Γεννήθηκαν στο Καστέλλι της Φουρνής την τελευταία δεκαετία του 19ου αι. (1892 και 1897 αντίστοιχα). Σπούδασαν στα υπάρχοντα σχολεία στη Φουρνή και τη Νεάπολη κι ύστερα συνέχισαν στο ανώτερο Παρθεναγωγείο Ηρακλείου. Η Σοφία μετά επέλεξε το Αρσάκειο Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε το 1911 και υπηρέτησε έκτοτε την εκπαίδευση πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια με καινοτόμες δράσεις. Η Μαρία αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Ηρακλείου το 1913 και το 1914 διορίστηκε ως δασκάλα στην Ιεράπετρα. Το 1922 αποφάσισε να ολοκληρώσει τις σπουδές της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Γερμανία. Δύσκολες εποχές γενικά, αλλά οι γυναίκες αυτές βρήκαν το θάρρος να υπερσκελίσουν τα εμπόδια και να ανοίξουν νέες προοπτικές και νέους δρόμους στην εκπαίδευση. Η Μαρία έμεινε για σπουδές στη Γερμανία τέσσερα χρόνια στις πόλεις Ιένα και Μόναχο, έχοντας σπουδαίους δασκάλους με πρωτοποριακές απόψεις για την Παιδαγωγική και την Εκπαίδευση.
Στα μετόπισθεν η Σοφία επικοινωνεί συχνά δι’ αλληλογραφίας με την αδελφή της στηρίζοντάς την, εξασφαλίζοντας τα προς το ζην και καθοδηγώντας την, όταν οι δυσκολίες ήταν μεγάλες, ανοίγοντας ταυτόχρονα διαύλους επικοινωνίας με σπουδαίους Έλληνες, όπως τον Αλέξανδρο Δελμούζο .
Με την επιστροφή της από τη Γερμανία η Μαρία έδωσε μάχη ζωής για την εκπαίδευση εφαρμόζοντας μεθόδους και πρακτικές πρωτόγνωρες για την εποχή αλλάζοντας τα δεδομένα, ενώ η Σοφία αδιάλειπτα συνεισέφερε στα εκπαιδευτικά και κοινωνικά δρώμενα στο Ηράκλειο.
Την επικαιρότητα και σπουδαιότητα αυτού του βιβλίου για τις δυο αυτές γυναίκες στον 21ο αιώνα, ένα αιώνα περίπου μετά, επιβεβαιώνει η παρούσα πραγματικότητα της αναζήτησης με την ίδια επιτακτικότητα του ρόλου και της λειτουργίας του δημόσιου σχολείου εντός του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού γίγνεσθαι. Στα πρόσωπα της Σοφίας και Μαρίας Αμαριώτου επετεύχθη η σύζευξη μεταξύ επιστήμης και πράξης, δηλ. εκεί που οι ιδέες συνάντησαν τους πολίτες και τους υπηρέτησαν. Γιατί, είναι αναγκαίο η εκπαίδευση να εμφορείται από οράματα και να λειτουργεί πρακτικά προς όφελος της κοινωνίας των πολιτών.
Σήμερα που οι οικονομικοί δείκτες αποτελούν προτεραιότητα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η αγοραία αντίληψη της εκπαίδευσης και η σύνδεσή της αποκλειστικά και μόνο με τους νόμους του κέρδους, οδηγεί σε επικίνδυνες διαδρομές, οι οποίες απομακρύνονται από τις επιστημονικές και παιδαγωγικές θεωρήσεις. Και επειδή κατά τη γνώμη μου είμαστε «υποχρεωμένοι» να επιλέξουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που προάγει την αγωγή καλών πολιτών, τα προτάγματα των δυο παιδαγωγών εξακολουθούν να είναι σύγχρονα.
Το εν λόγω βιβλίο ξεφεύγει από τα όρια μιας βιογραφίας και επεκτείνεται στο χώρο της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, δίνοντας ταυτόχρονα και κοινωνικά δεδομένα μιας εποχής μεταβατικής και μεταβαλλόμενης, η οποία υπήρξε θερμοκοιτίδα επώασης νέων ιδεών και εκπαιδευτικών αλλαγών στα μετέπειτα χρόνια.
Η αναδίφηση προσώπων και ιδεών της εκπαίδευσης είναι καθήκον όλων των ασχολουμένων με την εκπαίδευση και για το λόγο αυτό εκφράζω ευχαριστίες στον κ. Κοντομήτρο και τον κ. Αμαριώτη για την ευκαιρία που μας έδωσαν.
Παράλληλες εκπαιδευτικές διαδρομές
Καστέλλι Φουρνής 2017
***
Κυκλοφόρησε τη Μεγάλη Τρίτη
***
***
Μαρία και Σοφία Αμαριώτου: παιδεία και ζωή!
Με μεγάλη συγκίνηση παρουσιάζω το βιβλίο του φιλολόγου και δρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιώργου Κοντομήτρου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΠΑΛΜΟΣ με τίτλο: «Μαρία Αμαριώτου- Σοφία Αμαριώτου, παράλληλες εκπαιδευτικές διαδρομές». Και είναι δικαιολογημένη αυτή η συναισθηματική μου φόρτιση, αφού οι αδελφές Αμαριώτου υπήρξαν δυο μορφές άμεσα συνδεδεμένες με την παιδική και νεανική μου ηλικία, όπως και πολλών άλλων καταγόμενων από το Καστέλλι της Φουρνής. Όλα τα βιώματα των παιδικών μας χρόνων με την αυστηρότητα της Σοφίας και τη γλυκύτητα της Μαρίας ξεπήδησαν από τις σελίδες τούτου του βιβλίου, που αποτελεί ένα τεκμηριωμένο πόνημα, βασισμένο αποκλειστικά στο αρχειακό (επιστολικό) υλικό του καθηγητή και υιού της Σοφίας Μανώλη Αμαριώτη, και παρουσιάζει την επιστημονική και παιδαγωγική διαδρομή της Μαρίας Αμαριώτου, ενώ ταυτόχρονα δίνει το πορτραίτο της Σοφίας, ως εκπαιδευτικού αλλά και ως μέντορα της αδελφής της.
Σοφία και Μαρία Αμαριώτου! Πρόκειται για δυο γυναίκες εκπαιδευτικούς, πρωτοπόρες και φωτισμένες που έμελλε να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής εκπαίδευσης. Συζητούμε, για να γίνει κατανοητό από τους αναγνώστες, περί των αρχών του εικοστού αιώνα. Περίοδος που δεν ήταν καθόλου εύκολη για τις γυναίκες, τόσο στη μόρφωση όσο και στην επαγγελματική σταδιοδρομία.
Γεννήθηκαν στο Καστέλλι της Φουρνής την τελευταία δεκαετία του 19ου αι. (1892 και 1897 αντίστοιχα). Σπούδασαν στα υπάρχοντα σχολεία στη Φουρνή και τη Νεάπολη κι ύστερα συνέχισαν στο ανώτερο Παρθεναγωγείο Ηρακλείου. Η Σοφία μετά επέλεξε το Αρσάκειο Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε το 1911 και υπηρέτησε έκτοτε την εκπαίδευση πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια με καινοτόμες δράσεις. Η Μαρία αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Ηρακλείου το 1913 και το 1914 διορίστηκε ως δασκάλα στην Ιεράπετρα. Το 1922 αποφάσισε να ολοκληρώσει τις σπουδές της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Γερμανία. Δύσκολες εποχές γενικά, αλλά οι γυναίκες αυτές βρήκαν το θάρρος να υπερσκελίσουν τα εμπόδια και να ανοίξουν νέες προοπτικές και νέους δρόμους στην εκπαίδευση. Η Μαρία έμεινε για σπουδές στη Γερμανία τέσσερα χρόνια στις πόλεις Ιένα και Μόναχο, έχοντας σπουδαίους δασκάλους με πρωτοποριακές απόψεις για την Παιδαγωγική και την Εκπαίδευση.
Στα μετόπισθεν η Σοφία επικοινωνεί συχνά δι’ αλληλογραφίας με την αδελφή της στηρίζοντάς την, εξασφαλίζοντας τα προς το ζην και καθοδηγώντας την, όταν οι δυσκολίες ήταν μεγάλες, ανοίγοντας ταυτόχρονα διαύλους επικοινωνίας με σπουδαίους Έλληνες, όπως τον Αλέξανδρο Δελμούζο .
Με την επιστροφή της από τη Γερμανία η Μαρία έδωσε μάχη ζωής για την εκπαίδευση εφαρμόζοντας μεθόδους και πρακτικές πρωτόγνωρες για την εποχή αλλάζοντας τα δεδομένα, ενώ η Σοφία αδιάλειπτα συνεισέφερε στα εκπαιδευτικά και κοινωνικά δρώμενα στο Ηράκλειο.
Την επικαιρότητα και σπουδαιότητα αυτού του βιβλίου για τις δυο αυτές γυναίκες στον 21ο αιώνα, ένα αιώνα περίπου μετά, επιβεβαιώνει η παρούσα πραγματικότητα της αναζήτησης με την ίδια επιτακτικότητα του ρόλου και της λειτουργίας του δημόσιου σχολείου εντός του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού γίγνεσθαι. Στα πρόσωπα της Σοφίας και Μαρίας Αμαριώτου επετεύχθη η σύζευξη μεταξύ επιστήμης και πράξης, δηλ. εκεί που οι ιδέες συνάντησαν τους πολίτες και τους υπηρέτησαν. Γιατί, είναι αναγκαίο η εκπαίδευση να εμφορείται από οράματα και να λειτουργεί πρακτικά προς όφελος της κοινωνίας των πολιτών.
Σήμερα που οι οικονομικοί δείκτες αποτελούν προτεραιότητα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η αγοραία αντίληψη της εκπαίδευσης και η σύνδεσή της αποκλειστικά και μόνο με τους νόμους του κέρδους, οδηγεί σε επικίνδυνες διαδρομές, οι οποίες απομακρύνονται από τις επιστημονικές και παιδαγωγικές θεωρήσεις. Και επειδή κατά τη γνώμη μου είμαστε «υποχρεωμένοι» να επιλέξουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που προάγει την αγωγή καλών πολιτών, τα προτάγματα των δυο παιδαγωγών εξακολουθούν να είναι σύγχρονα.
Το εν λόγω βιβλίο ξεφεύγει από τα όρια μιας βιογραφίας και επεκτείνεται στο χώρο της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, δίνοντας ταυτόχρονα και κοινωνικά δεδομένα μιας εποχής μεταβατικής και μεταβαλλόμενης, η οποία υπήρξε θερμοκοιτίδα επώασης νέων ιδεών και εκπαιδευτικών αλλαγών στα μετέπειτα χρόνια.
Η αναδίφηση προσώπων και ιδεών της εκπαίδευσης είναι καθήκον όλων των ασχολουμένων με την εκπαίδευση και για το λόγο αυτό εκφράζω ευχαριστίες στον κ. Κοντομήτρο και τον κ. Αμαριώτη για την ευκαιρία που μας έδωσαν.
ΜΑΡΙΑ ΚΩΣΤΑΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου